12. Deal or no deal?

Wat ik heb geleerd in deze business is dat de waarde van een onderneming weinig met de werkelijkheid te maken heeft en alles met perceptie.
PCM-topman Ton aan de Stegge in NRC Handelsblad

==

In januari praten we verder met Columbus-finalisten PCM en Sanoma. Yahoo is ook nog zeer geïntereseerd maar kan tot het tweede kwartaal niet verder praten over een deal vanwege een breed in de media uitgemeten reorganisatie. In de gesprekken kijken we vooral naar de toegevoegde waarde van Hyves voor de uitgevers en omgekeerd.

Het eerste gesprek met Sanoma over de invulling van de samenwerking vindt plaats op het hoofdkantoor van ABN AMRO aan de Amsterdamse zuidas. Voor team Hyves zitten Koen, Floris, ondergetekende, Hubert en Mark Zuidema aan de vergadertafel. Tegenover ons zitten onder aanvoering van Paul Molenaar, overnamespecialisten van Sanoma en vertegenwoordigers van een aantal van hun websites.

De meeting maakt een valse start als iemand van Sanoma uit zijn slof schiet over een formaliteit. Even lijkt het een kort gesprek te worden, maar het wordt op tijd gesust. ‘Dat is normaal,’ zegt Mark na de bijeenkomst. ‘In een ander traject maakte hij zo een van de oprichters meerdere keren aan het huilen.’

Voor de Finse uitgever spreekt dat we fan zijn van Nu.nl, de site kan een mooie basis vormen van de socialenieuwspagina waar we al langer over nadenken. Ook Kieskeurig.nl en Weblog.nl kunnen waarde toevoegen aan Hyves. Wel vragen we ons af of de uitstraling van sommige Ilse-sites bij Hyves past. Zo roemt iemand van Sanoma de spruitjesgeur van de oer-Hollandse sites, terwijl wij liever iets anders eten dan spruiten.

Commercieel klopt de samenwerking. Sanoma heeft een van de grootste online verkoopteams van Nederland. Als zij de advertentieruimte op Hyves verkopen, draaien wij meer omzet en winst en kunnen we ons richten op de dingen die echt belangrijk zijn. De expansie naar Rusland en andere Oost-Europese landen vinden we ook een mooi avontuur. Paul Molenaar, de internetbaas van Sanoma, is echter sceptisch over onze financiële prognoses.

‘Twintig miljoen omzet is wel haalbaar,’ zegt de topman, ‘maar het duurt langer om dat te realiseren.’

In zijn aangepaste grafiek draait Hyves die omzet in 2010 in plaats van 2008. Omdat we de kosten juist te laag hebben ingeschat, verwacht Ilse in 2008 een winst van 2 miljoen in plaats van 15 miljoen en 8 miljoen in 2010.

‘Zegt Molenaar dit om de prijs te drukken? Of meent hij dit?’ vraagt Koen aan onze bankier.

‘In elk geval het eerste,’ antwoordt Zuidema.

==

De gesprekken met PCM leveren een vergelijkbaar beeld op. Hun toegevoegde waarde zit in een combinatie met hun kranten en op commercieel vlak; en ook zij kijken sceptisch naar onze prognoses.

==

Op de aandeelhoudersvergadering van 12 januari maken we de balans op. Nu.nl, Kieskeurig en Startpagina.nl zijn net als de NRC en de Volkskrant sterke titels. Maar de komende twee jaar willen we Hyves uitbouwen als communicatieplatform en daar is de toegevoegde waarde van beide partijen minder groot. Ook is na de biedingen onze situatie veranderd. Dankzij de verhuizing zijn de pageviews en de groei van het aantal leden verdubbeld naar respectievelijk 20 miljoen en 5000 per dag. Terwijl de externe accountants van een van de partijen 1 miljard pageviews in december te ambitieus vinden omdat het niet in hun rekenmodel past, zien wij de magische mijlpaal in sneltreinvaart dichterbij komen. Daar komt bij dat een paar dagen eerder het Duitse sociale netwerk StudiVZ is overgenomen voor naar verluidt 85 miljoen euro, waarvan 50 miljoen als aanbetaling. Volgens de grove indicator Alexa.com heeft Hyves zelfs twee keer zoveel pageviews en unieke bezoekers, al staat daar tegenover dat de Duitse markt, en dus het potentieel, natuurlijk vijf keer zo groot is. Over de precieze hoogte van het bedrag dat PCM en Sanoma minimaal upfront moeten betalen verschillen de aandeelhouders van mening, maar op basis van StudiVZ zou het omhoog moeten.

Als Koen, Floris en ik ’s middags met een kopje thee nagenieten van de grafiek, blijkt echter dat we de lijnen verwisseld hebben: StudiVZ is twee keer zo groot als Hyves! Zo bekeken zijn de biedingen juist aan de hoge kant.

Die avond heeft PCM een diner georganiseerd voor hun raad van bestuur en ons drieën. Het etentje bevestigt onze eerdere indruk. Met Philip en Bert kunnen we het erg goed vinden en ook met PCM-topman Ton aan de Stegge, die we voor het eerst zien, klikt het goed. Dit zijn geen zure mannen met inktzwarte vingers die zich vlak voor hun pensioen verzetten tegen elke vorm van vooruitgang, het beeld dat sommige critici schetsen van uitgevers. De heren hebben hun strepen op het gebied van nieuwe media en techniek al verdiend. Aan de Stegge deelt als ex-topman van Telfort onze visie op het belang van mobiel internet en Alberdingk Thijm was eerder verantwoordelijk voor de veelgeprezen multimediastrategie bij Het Financieele Dagblad. Bert was hiervoor CFO van softwarebedrijf Exact, en ook hij onderschrijft het belang van internet voor de uitgever.

Tien dagen later bezoekt Ton in zijn eentje Hyves HQ. De bestuursvoorzitter komt niet alleen de geraniums inspecteren. Het bezoek heeft een bijzondere, bijna surrealistische sfeer. PCM, Hyves en adviseurs zijn voor Aan de Stegge mijlenver weg. Allemaal bijzaak. Hij lijkt geen bestuursvoorzitter, maar een vader die zijn zonen waarschuwt.

‘Als dit allemaal doorgaat, krijgen jullie straks een heleboel geld, jongens. Dat kan ook een last zijn. Zorg dat jullie jezelf blijven.’

Ton lijkt het niet alleen over ons te hebben. Drie jaar eerder verdiende hij zelf 65 miljoen euro toen Marcel Boekhoorn Telfort aan KPN verkocht. Aan de Stegge wil kijken of we wel opgewassen zijn tegen plotselinge rijkdom voordat hij ons zijn miljoenen geeft.

‘Iedereen wil straks iets van jullie. Wie van jullie is vrijgezel? Raymond? Jij moet helemaal op je hoede zijn.’

Point taken. Hier spreekt een man met ervaring. Een ervaring die we toch wel graag willen meemaken.

Even lijkt er nog een derde kaper op onze kust. Een adviseur polst ons voor een fusie met Bebo om zo een sterk Europees netwerk te creëren. Die site groeit als kool, maar is nergens duidelijk nummer één. Op papier is een combinatie aantrekkelijk, maar in de praktijk lijkt het lastig om ervan te profiteren. Het zou bijvoorbeeld gebruikers te veel bruuskeren om een van de twee sites simpelweg te vervangen. Ook is Bebo te klein om de Hyvers een echt internationaal netwerk te bieden. Bovendien zou een fusie veel tijd kosten, dus het lijkt ons niet slim.

==

‘Iemand nog een nieuwe baan?’ Half januari vindt Gijs Nederlandse vacatures van onze aartsvijand. Hij stuurt ze door naar het hele team. Niemand zou ooit van Hyves naar Myspace overstappen, maar daar gaat het niet om. Ze komen eraan.

==

Journalisten vragen steeds vaker of Hyves te koop is. Natuurlijk, als een bedrijf bereid is om te veel te betalen is bijna elk bedrijf te koop. Om lastige discussies in de media echter te vermijden, geven we bij voorkeur geen serieus antwoord op deze vraag.

Tijdens het Columbus-proces komen deze vragen extra ongelegen, daarom probeer ik dit soort interviews even te vermijden. Het verzoek van het tijdschrift Miljonair om een interview houd ik in eerste instantie dan ook af. Als speculeren over een overname niet de insteek van het interview lijkt, spreken we eind januari alsnog af.

Het begint goed. Mijn afspraak met Leendert, Mark Zuidema en een collega van ABN AMRO loopt uit. Als ik de deur opendoe voor de Miljonair-journalisten, passeren ze in de gang Mark en co, strak in hun bankiersuniform.

‘Zijn dit de toekomstige kopers?’ grapt een van de journalisten.

Fijn, dit wordt vast een ander interview dan zoals besproken.

‘Wanneer gaan jullie verkopen?’

Het is de hoofdvraag van het interview. Ik probeer de waarheid te spreken zoals ook Clinton de waarheid sprak toen hij zei: ‘I did not have sex with that woman, Monica Lewinsky.’

‘Nee, we gaan niet bij Sanoma in Hoofddorp op kantoor zitten. We gaan door tot we het niet meer leuk vinden.’

‘Yme Bosma zegt dat het dit jaar verkocht wordt?’

‘Dat zei Yme vorig jaar ook en toen kreeg hij ook ongelijk.’

De journalisten zijn bijzonder goed voorbereid. Na het kruisverhoor zeggen ze bij het afscheid dat het blad pas op 15 maart uitkomt.

‘Sms je ons als het al eerder verkocht is?’ vraagt een van de journalisten lachend.

Dat beloof ik. Al de hele afspraak steekt uit mijn achterzak een voorstel van ABN AMRO. Hopelijk kunnen ze niets lezen als ik hen het pand uit leid.

Naast Yme interviewen ze onder anderen Paul Molenaar. Die jongleert ook met de vragen en de waarheid.

==

Als mogelijke kopers worden De Telegraaf, PCM en Sanoma genoemd. (...) Paul Molenaar zegt: ‘Ik heb me niet zo in Hyves verdiept.’

==

Als het tijd is voor de waardering van Hyves, komt het goed uit dat Yme een Hyves-vriend is.

==

Bosma schat dat, op basis van het aantal gebruikers, de waarde van Hyves tussen de 100 en 150 miljoen euro ligt.

==

Gaat Sanoma dat betalen? GeenStijl-oprichter Dominique Weesie schat de situatie goed in.

==

Hij verwacht niet dat Molenaar van Sanoma diep in zijn buidel zal tasten. Paul Molenaar kennende wil hij voor een dubbeltje op de eerste rang zitten en gaat hij niet betalen wat de mensen van Hyves in gedachten hebben.

==

Miljonair vervolgt: Met zijn laatste opmerking verwijst Weesie naar de manier waarop Molenaar Weblog.nl kocht (hij bood de eigenaar naar verluidt niet veel meer dan een baangarantie aan). Ook Spanjar kent dit verhaal en zegt lachend: ‘Die mensen van Weblog.nl hebben bij wijze van spreken op de koop toe moeten leggen om te verkopen aan Molenaar. Daar hoort iemand voor achter de tralies te gaan, op zijn minst voorwaardelijk.’

Dit zal ‘de jongens van Hyves’ niet overkomen, denkt Spanjar. En oké, hij wil dan wel één ding zeggen over een mogelijke verkoopprijs: ‘Voor een dubbeltje krijgen ze het zeker niet.’

==

In dezelfde periode begin 2007 kijk ik op tv naar een aflevering van Deal or No Deal. Voor de mensen die het niet kennen: de deelnemer begint met twintig bedragen die variëren van 1 tot 250.000 euro. Elke ronde opent hij of zij drie dozen met daarin een van de bedragen. Die bedragen kan hij vervolgens niet meer winnen. Na elke ronde kan de deelnemer stoppen als hij de aanbieding van de bank accepteert. Als hij niets accepteert, mag hij het bedrag dat overblijft houden.

Deze deal verloopt voorspoedig. Er zijn nog vijf bedragen in het spel, waaronder de hoofdprijzen honderdduizend en tweehonderdvijftigduizend euro. De kandidaat kan een klein vermogen verdienen. Telefoon. De bank. Beau neemt op. ‘... ja... ja... dat meen je niet!’ 40.000 euro. Zoals altijd is het bod van de bank te laag in vergelijking tot de waarde van de bedragen die nog in het spel zijn. Alleen al de kans van veertig procent om honderd of tweehonderdvijftigduizend euro te winnen, is zeventigduizend euro waard. Toch nemen veel mensen op een gegeven moment het aanbod van de bank aan. Ze weten dat ze wat van de waarde laten liggen, maar ze willen niet het risico lopen dat ze met lege handen achterblijven.

Zo niet de held van vanavond. ‘No deal!’ Hij verliest in de volgende ronde direct alle hoge bedragen en houdt bijna niets over.

Ook Flop kijkt die avond naar het Talpa-programma. Hij denkt precies hetzelfde.

==

Op 15 februari belt onze bank. De tweede ronde biedingen van PCM en Sanoma zijn binnen.

‘... oké... ja... uhum... Wat, dat kan toch niet?’

Beide uitgevers hebben de upfrontbetaling van hun biedingen met een paar miljoen verlaagd. En dat terwijl Hyves meer dan twee keer zoveel bezocht wordt als ten tijde van de eerste ronde! De twee bedrijven vinden de winstprognose voor 2008 te hoog, en vooral Sanoma heeft twijfels bij de techniek. De site is echter razendsnel en groeit harder dan ooit.

Ook is PCM in woelig vaarwater terecht gekomen. De investeerder Apax heeft een paar weken eerder zijn meerderheidsbelang verkocht en de banken oefenen grote druk uit op de uitgever.

Dat is heel vervelend, maar het maakt PCM er niet aantrekkelijker op.

No deal.

Als Mark Zuidema de adviseur van Sanoma heeft verteld dat we niet op het bod ingaan, bel ik Paul Molenaar zelf nog even. We zullen elkaar als partner of concurrent immers nog vaak tegenkomen.

Tijdens het gesprek merk ik verbaasd dat de sfeer is omgeslagen. Vóór de tweede fax van Sanoma hoopten we op een fors hoger bod. Vooral onbewust werkt dat door in de hele communicatie. Daarom probeerden we in de gesprekken letterlijk niet te veel voorover te leunen. Want mensen die voorover leunen, hebben de gesprekspartner die achterover zit meer nodig dan omgekeerd. En dat strookt niet met onze boodschap dat er partijen zijn die een stuk meer bieden dan Sanoma. Het tweede, lagere bod was meer een bevrijding dan een teleurstelling. Een combinatie met Sanoma gaat nu gewoon niet werken en met dit bod hoeven we er niet meer over na te denken. Aan de telefoon met Paul neem ik geen blad meer voor de mond, al blijft het gesprek natuurlijk vriendelijk. In combinatie met de formele afwijzing is het effect verrassend. Voor het eerst voel ik de Ilse Media-CEO voorover leunen. Het bevestigt een les van Leendert en Hubert: bij elke succesvolle deal is de verkoper een keer weggelopen van de onderhandeling om te laten zien waar het minimum ligt. Goede dealmakers lopen al lang voordat het minimum bereikt is weg.

Nu zegt Paul dat de aanbetaling van Sanoma toch kan worden verhoogd. We zijn echter al tot de conclusie gekomen dat Hyves zelfstandig beter af is. Misschien slaan we ons later voor de kop. Het gaat om veel geld. Maar ons antwoord is unaniem.

No deal.

==